برنج دم سیاه چیست؟

برنج از زمان های گذشته تا به امروز از پرمصرف ترین غلات، با ارزش غذایی بالا در دنیا است. این ماده ی غذایی در ایران نیز در سفره ایرانی ها بوده است و در کنار خورشت های ایرانی و کباب های خوشمزه سرو می شود. در استان‌های ایران مانند مازندران و گیلان، گلستان و خراسان و زنجان انواع برنج‌های با کیفیت و مرغوب کشت می‌شوند. ما در این مطلب قصد داریم شما را با یکی از انواع برنج ایرانی آشنا کنیم. روی صحبت ما برنج دم سیاه می باشد، که شما در این مقاله از 0 تا 100 این برنج را خواهید شناخت.

قبل از هرچیزی لازم است با فروشگاه برنج پاینده آشنا شوید که در این فروشگاه انواع برنج ایرانیِ باکیفیت و تازه از جمله برنج دم سیاه به‌صورت مستقیم از مزارع کشور تهیه می شود و شما با اعتماد به اعتبار آن می‌توانید خریدی امن و به صرفه داشته باشید.

قبل از خرید برنج دم سیاه لازم است به خوبی این نوع برنج را بشناسید، از همین رو پیشنهاد می کنیم تا انتهای مقاله را با دقت و حوصله مطالعه کنید:

برنج دم سیاه چیست؟

برنج دم سیاه یکی از مرغوب ترین و خوش خوراک‌ ترین انواع برنج ایرانی است که بیشتر در بعضی از استان های ایران می‌شود. این برنج به دلیل عطر و طعم بی نظیر، قد بلند و پخت عالی، طرفداران زیادی دارد ، پس به عنوان برنج مجلسی شناخته می شود. علت گذاشتن نام دم سیاه بر روی این نوع برنج نیز به دلیل وجود ریشک های سیاه رنگ در انتهای دانه های شلتوک این برنج است.

این برنج جزو برنج های کم محصول است و به همین دلیل، قیمت آن نسبت به سایر برنج‌های ایرانی کمی بیشتر است. این نوع برنج از خانواده برنج صدری می باشد و برای مهمانی و مجالس گزینه ای عالی مناسب است.

تاریخچه و منشاء برنج دم سیاه

برنج دم سیاه، که یکی از محبوب ترین و باکیفیت ترین انواع برنج در ایران است، تاریخچه و منشا آن به سرزمین ها و شالیزار های سرسبز بر می گردد. این برنج خوش عطر و طعم ، هم در سفره های ایرانیان جایگاه ویژه ای دارد، و هم به عنوان یکی از مهم ترین محصولات کشاورزی شمال کشور ، نقشی مهمی را در اقتصاد منطقه ایفا می کند.

طبق تحقیقات و مطالعات انجام شده تاریخچه دقیق کشت این نوع مبهم بوده و اطلاعات دقیقی در دسترس نیست، اما شواهد حاکی از آن است که کشت برنج در ایران به چندین هزار سال قبل باز می گردد.

منابع تاریخی نشان می‌دهند که ایرانیان باستان در دشت های شمال ایران و نواحی اطراف دریای خزر، برنج را کشت می کردند و از آن به عنوان یکی از منابع اصلی غذایی خود استفاده می‌کردند.

با گذشت زمان، انواع مختلف برنج در ایران تکامل یافته‌اند و تنوعی از طعم و خواص را به وجود آورده‌اند. برنج دم سیاه، به احتمال زیاد، از دشت های حاصلخیز شمال ایران، به ویژه منطقه طارم زنجان، سرچشمه گرفته است.

انواع برنج دم سیاه

قبلا هم گفتیم که برنج دمسیاه یکی از انواع برنج های با کیفیت و مرغوب ایرانی است که در مناطق مختلف کشت می شود. به طور کلی، انواع مختلفی از این برنج وجود دارد که در زیر به برخی از مهم ترین آن ها اشاره می کنیم:

• برنج دمسیاه صدری: این نوع برنج، یکی از مرغوب ترین و معروف ترین انواع برنج دمسیاه است که به دلیل عطر و طعم بی نظیرش، طرفداران بسیاری دارد.
• برنج دمسیاه استخوانی: این نوع برنج، دانه هایی کشیده تر و استخوانی تر نسبت به سایر انواع برنج دمسیاه دارد و از نظر کیفیت، در رده بالایی قرار می گیرد.
• برنج دمسیاه فریدونکنار: این نوع برنج، در منطقه فریدونکنار استان مازندران کشت می شود و به دلیل کیفیت بالا و عطر و طعم مطبوعش، شهرت زیادی دارد.
• برنج دمسیاه مینودشت: این نوع برنج، در منطقه مینودشت استان گلستان کشت می شود و به دلیل کیفیت و عطر و طعم منحصر به فردش، در بازار برنج ایران جایگاه ویژه ای دارد.
• برنج دم سیاه کشت دوم: این نوع برنج، پس از برداشت محصول اول، در همان زمین کشت می شود و به دلیل شرایط خاص کشت، عطر و طعم قوی تری دارد.
• برنج دم سیاه دودی: این برنج با استفاده از دود هیزم طعم دار می شود و طعم بسیار لذیذی دارد.

جدا از اسامی نام برده ممکن است برنج دم سیاه دارای انواع دیگری هم باشد اما، ما مهم ترین و اصلی ترینِ آن ها را به شما معرفی کرده ایم.

نحوه ی کشت برنج دم سیاه

نحوه ی کشت برنج دم سیاه یا به عبارتی ، مراحل کاشت، داشت و برداشت این برنج به شرح زیر است:

1- کاشت:

قبل از هر چیزی زمین شالیزار باید به خوبی شخم زده شود تا خاک نرم و آماده کاشت شود. پس از شخم زدن، زمین را با آب و خاک مخلوط می کنند تا حالت گلی پیدا کند. این کار به حفظ رطوبت خاک و رشد بهتر نشاها کمک می کند. زمین شالیزار باید به طور کامل آب گیری شود تا نشا ها در محیطی غرقاب کاشته شوند.

بذر برنج دمسیاه ابتدا در خزانه کاشته می شود. خزانه در واقع، زمینی کوچک و آماده‌شده است که شرایط مناسب برای رشد اولیه نشاها را فراهم می‌کند. نا گفته نماند بذرها پس از جوانه‌زنی، در خزانه کاشته می‌شوند.

بعد از گذشت حدودا یک ماه پس از اینکه نشاها به اندازه کافی رشد کردند ، به زمین اصلی منتقل می‌شوند.

2- داشت:

پس از کاشت و نشا برنج دمسیاه از آنجایی که به آب فراوان نیاز دارد، زمین شالیزار باید به طور مداوم غرقاب باشد و علف های هرز نیز باید به طور مرتب از زمین شالیزار حذف شوند تا با نشاها بر سر مواد مغذی و نور خورشید رقابت نکنند.

استفاده از کودهای مناسب، به رشد بهتر و افزایش محصول برنج کمک می کند. از طرفی برنج دمسیاه ممکن است در معرض آفات و بیماری‌های مختلف قرار گیرد؛ پس ، استفاده از سموم مناسب، برای کنترل این آفات و بیماری ها ضروری است.

3- برداشت:

زمان برداشت این برنج، معمولاً در اواخر تابستان یا اوایل پاییز است و هنگامی که دانه‌های برنج به طور کامل رسیده و خشک شدند، می‌توان آنها را برداشت کرد. رنگ دانه‌ها به سیاه تیره تبدیل می‌شود و نوک‌های قهوه‌ای داخل دانه قابل مشاهده است.

لازم به ذکر است که برداشت این برنج به دو روش سنتی و مکانیزه انجام می شود که در روش سنتی، خوشه‌ها با داس بریده می‌شوند و در روش مکانیزه، از کمباین استفاده می شود.

پس از برداشت، برنج باید به طور کامل خشک شود تا رطوبت آن کاهش یابد و از فساد آن جلوگیری شود.

برنج دم سیاه | از انواع تا محل کشت و مشخصات و نحوه پخت

مناطق کشت برنج دم سیاه

استان مازندران، گیلان، گلستان، خراسان و زنجان به عنوان مهم‌ترین مراکز تولید این نوع برنج شناخته می‌شوند.

در گیلان، شهرهایی مانند آستانه اشرفیه، رشت، لاهیجان و کوچصفهان به دلیل شرایط آب و هوایی مناسب، نقش مهمی در تولید این برنج دارند.

در مازندران نیز مناطقی مانند فریدونکنار و بابلسر به دلیل خاک حاصلخیز و آب کافی، برای کشت این محصول بسیار مناسب هستند.

تاکید می کنیم که تمامی این مناطق به دلیل شرایط آب و هوایی مساعد، خاک حاصلخیز و دسترسی به منابع آبی فراوان، برای کشت این نوع برنج بسیار مناسب هستند.

ویژگی های برنج دم سیاه

از مهم‌ترین ویژگی‌ های برنج دم سیاه، می‌ توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عطر و طعم: این برنجِ با کیفیت، عطری بسیار مطبوع و دلنشین دارد که پس از پخت، فضای خانه را پر می کند. طعم این برنج نیز بسیار لذیذ و دلچسب است و به همین دلیل، برای مهمانی‌ها و مجالس رسمی بسیار مناسب است.
• ظاهر: دانه های این نوع از برنج کشیده و قلمی هستند و رنگ آن ها سفید مایل به کرم است. علاوه بر آن پس از پخت، دانه های برنج دم سیاه به خوبی قد می کشند و نرم و لطیف می شوند.
• پخت: برنج های دم سیاه پخت بسیار خوبی دارد و پس از پخت، حجیم و خوش فرم می شود. این برنج پس از پخت، نرمی و لطافت خود را حفظ می کند و حتی پس از گرم کردن مجدد نیز کیفیت خود را از دست نمی دهد.

ناگفته نماند که برنج های دم سیاه از جمله برنج های کم محصول است و به همین دلیل، قیمت آن نسبت به سایر انواع برنج ایرانی اندکی بیشتر است.

تشخیص و مشخصات برنج دم سیاه اصل

برای اینکه برنج دم سیاه اصل را تشخیص دهید کافیست مشخصات آن را بدانید. اما قبل از خرید حجم بالای این برنج  لازم است آن را خریداری کرده و طبخ نمایید. در صورتی که مشخصات زیر را دارا باشد شما برنج دم سیاه اصل را خریداری کرده اید:

برنج دم سیاه | از انواع تا محل کشت و مشخصات و نحوه پخت

• رنگ دانه‌ها: دانه‌های برنج دم سیاه اصل، به رنگ سفید مایل به کرم و شفاف هستند.
• داشتن دمِ سیاه: دمِ سیاه این برنج، در واقع به رنگ سیاه براق و به طور یکسان در تمام دانه‌ها وجود دارد.
• بو: این برنج، بوی مطبوع و دلپذیری دارد که نشان دهنده تازگی و کیفیت آن است.
• طعم: برنج مرغوب، طعم شیرین و ملایمی دارد که در هنگام طبخ به خوبی احساس می شود.

پس تهیه برنج دم سیاه اصل برای حفظ کیفیت و طعم این برنج، نکاتی را رعایت کرد. مثلا برنج را در مکان خشک و خنک، به دور از نور مستقیم خورشید و رطوبت نگهداری کنید و برنج را در ظرف‌های دربسته و شیشه‌ای یا پلاستیکی، به دور از حشرات و گرد و غبار قرار دهید. در نهایت هم برنج را در مدت زمان مناسب و در شرایط مناسب نگهداری، مصرف کنید.

با خرید برنج دم سیاه اصل از فروشگاه برنج پاینده ، از کیفیت و اصالت محصول خود مطمئن باشید. ما به شما برنجی ارائه می‌دهیم که مستقیم از مزارع به دستتان می‌رسد.

خواص و مزایای مصرف برنج دم سیاه

برنج دمسیاه، علاوه بر طعم و عطر بی نظیری که دارد، مصرف آن نیز دارای فواید متعددی برای بدن می باشد. برخی از مهم‌ترین مزایای مصرف این برنج عبارتند از:

• تأمین انرژی:  این برنج منبع غنی کربوهیدرات است که انرژی مورد نیاز بدن را تأمین می‌کند و فیبر موجود در این برنج به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک کرده و از بروز یبوست جلوگیری خواهد کرد.
• کنترل قند خون: برنج دمسیاه در مقایسه با برنج های سفید، شاخص گلیسمی پایین تری دارد و به کنترل قند خون کمک می کند.
• منبع ویتامین‌ها و مواد معدنی: این برنج حاوی ویتامین های گروه B، ویتامین D، آهن، کلسیم و سایر مواد معدنی ضروری برای بدن است.
• سلامت قلب: فیبر موجود در این برنج به کاهش کلسترول بد خون کمک کرده و خطر بروز بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد.
  مناسب برای افراد دارای سلیاک:  به دلیل نداشتن گلوتن برای بیماران سلیاکی گزینه ی مناسبی است.
• دارای خواص آنتی اکسیدانی: این برنج دارای ترکیبات فنولیک و فلاونوئید است که به عنوان آنتی اکسیدان عمل کرده و از سلول‌های بدن در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کنند.

با توجه به مزایای گفته شده، مصرف متعادل برنج دم سیاه به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم توصیه می‌شود.

تفاوت برنج دم سیاه با برنج طارم و هاشمی

برنج دم سیاه، طارم و هاشمی از جمله مرغوب ترین و محبوب ترین انواع برنج ایرانی هستند که هر کدام ویژگی های منحصر به فرد خود را دارند. در اینجا به برخی از مهم ترین تفاوت های این سه نوع برنج اشاره می کنیم:

• عطر و طعم: برنج دم سیاه عطر و طعم بسیار قوی و دلنشینی دارد و به همین دلیل، طرفداران زیادی را به خود اختصاص داده است. برنج طارم عطر و طعم ملایم‌تری نسبت به دمسیاه دارد، اما همچنان بسیار خوش عطر و خوش طعم است و برنج هاشمی نیز عطر و طعم آن ملایم و مطبوع است، اما کمی کمتر از دمسیاه و طارم.
• ظاهر: برنج های دم سیاه دانه‌های کشیده و قلمی و رنگ آن سفید مایل به کرم است. در برنج طارم نیز دانه ها کشیده و قلمی بوده، اما کمی کوتاه تر از دم سیاه می باشد. برنج هاشمی نیز، دانه های آن بلند تر و باریک تر از دمسیاه و طارم است.
• پخت: برنج دمسیاه پس از پخت، به خوبی قد کشیده و نرم و لطیف می شود، برنج طارم هم پخت بسیار خوبی دارد و پس از پخت، حجیم و خوش‌ فرم می گردد. در نهایت برنج هاشمی نیز پس از پخت، بسیار نرم و خوش خوراک شده و حتی پس از سرد شدن نیز کیفیت خود را حفظ می کند.
• محل کشت: برنج دم سیاه بیشتر در استان های گیلان و مازندران کشت می شود. برنج طارم نیز اغلب در استان های مازندران و گلستان کشت شده و برنج هاشمی بیشتر در استان گیلان پرورش می یابد.
• قیمت: به دلیل کمبود و کیفیت بالا، برنج دمسیاه معمولاً گران تر از طارم و هاشمی است.

به طور خلاصه، می توان گفت که هر سه نوع برنج دمسیاه، طارم و هاشمی از کیفیت بالایی برخوردار هستند و انتخاب بین آن‌ها بیشتر به سلیقه شخصی و ترجیحات افراد بستگی دارد.

قیمت و خرید برنج دم سیاه

قیمت برنج دم‌سیاه به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله نوع برنج، که برنج های مختلف مانند طارم، هاشمی و صدری قیمت های متفاوتی دارند.

کیفیت و درجه خلوص برنج نیز بر قیمت آن تأثیرگذار است. علاوه بر این ها مناطقی که برنج در آن کشت می‌شود نیز می‌تواند بر قیمت تأثیر بگذارد، زیرا برخی مناطق به دلیل شرایط آب و هوایی بهتر، برنج های با کیفیت تری تولید می کنند.

برای خرید برنج دم سیاه درجه یک و اعلاء شما می توانید با اطمینان کامل محصول با کیفیت و مرغوب را از فروشگاه برنج پاینده تهیه نمایید، که تمامی محصولاتش با کیفیت و اصل و دارای ضمانت کیفیت هستند.

علاوه بر این، سفارش شما در سریع ترین زمان ممکن و درب منزل به دست شما عزیزان تحویل داده می شود. همچنین افراد در این مجموعه خدمات پشتیبانی و پس از فروش مناسبی ارائه می‌دهند و در صورت بروز هرگونه مشکل، پاسخگو و پیگیر هستند.

برای اطلاع دقیق از قیمت روز برنج دم سیاه، توصیه می‌شود به صفحه فروشگاه برنج پاینده مراجعه کنید.

نحوه پخت برنج دم سیاه

برای پخت این برنج دم سیاه می توانید از روش آبکش یا کته استفاده کنید که در ادامه هر دو روش را به شما آموزش داده ایم:

برنج دم سیاه | از انواع تا محل کشت و مشخصات و نحوه پخت

پخت برنج دم سیاه به روش آبکش

1. برنج را به مدت 1 تا 2 ساعت در آب ولرم و مقداری نمک خیس کنید، سپس یک قابلمه مناسب را پر از آب کرده و روی حرارت زیاد قرار دهید تا به جوش بیاید مقداری نمک و روغن به آب جوش اضافه کنید.
2. آب برنج خیس خورده را خالی کرده و برنج را به آب جوش اضافه کنید و زمانی که دانه‌های برنج نرم شدند، برنج را آبکش کنید.
3. برای اطمینان از زمان مناسب آبکش کردن، چند دانه برنج را بین انگشتان خود له کنید؛ برنج نباید سفت یا خام باشد.
4. کف قابلمه را با روغن چرب کنید و برنج آبکش شده را داخل آن بریزید. بهتر است روی قابلمه دم‌کنی قرار دهید و حرارت را کم کنید تا برنج دم بکشد.
5. پس از حدود 30 تا 40 دقیقه، برنج خوش عطر دم سیاه شما آماده سرو است.

 پخت برنج دمسیاه به روش کته

1. برنج را به مدت 1.5 تا 2 ساعت در آب ولرم و مقداری نمک خیس کنید.  قابلمه مناسبی انتخاب کنید و بعد از آن به ازای هر پیمانه برنج ، یک پیمانه آب اضافه کنید.
2. مقداری نمک و اگر دوست دارید کمی روغن نیز به برنج اضافه کنید و قابلمه را روی حرارت زیاد قرار دهید تا آب برنج به جوش بیاید و تبخیر شود.
3. زمانی که آب برنج تبخیر شد، حرارت را کم کنید و روی قابلمه دم‌کنی قرار دهید و پس از حدود 30 تا 40 دقیقه، برنج دم سیاه کته شما آماده سرو است.

سخن پایانی

در این مقاله، به طور مفصل درمورد برنج دم سیاه صحبت کردیم که از پرطرفدارترین برنج های ایرانی است. حالا شما می دانید برنج دم سیاه اکثرا در کدم استان ها کشت می شود. همچنین سعی داشته ایم رایج ترین انواع برنج دم سیاه را به شما معرفی کنیم. علاوه بر این ها در این مقاله، مقایسه ای بین برنج دم سیاه با دو نوع از برنج های پرمصرف ایرانی به نام برنج طارم و برنج هاشمی صورت گرفته است. پس، مطالعه این مقاله به شما کمک می کند که بتوانید برنج دم سیاه را با توجه به نیاز خود خریداری کنید.

با این تفاسیر، اگر به فکر خرید برنج دم سیاه باکیفیت هستید، می‌توانید به فروشگاه برنج پاینده مراجعه کنید. این فروشگاه با عرضه  انواع برنج ایرانی، باکیفیت و مرغوب به شما این اطمینان را می‌دهد که برنجی اصیل و خوش‌طعم در سفره ی خویش داشته باشید.