بدون شک همه ی ما در هنگام خرید برنج ایرانی، نام برنج نیم دانه را شنیده و دیده ایم. اگر نمی دانید برنج نیم دانه چیست؟ باید گفت: این نوع برنج تفاوت خاصی با برنج های سالم و کامل ندارد و فقط به هنگام فراوری این برنج، دانههای آن شکسته شده و به قسمتهایی تقسیم شدهاند.
اکثر مردم برنج های نیم دانه را برای مصارف خاصی استفاده می کنند که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم.
عده ای از افراد هم که قدرت خرید برنج سالم را برای مصرف روزانه ی خویش ندارد از برنج نیم دانه، که خاصیت های برنج سالم و کامل را حفظ کرده است، بهره می برند.
قبل از آن که به طور کامل برنج نیم دانه را مورد بررسی قرار دهیم شما را با فروشگاه برنج پاینده آشنا می کنیم. این مجموعه انواع برنج ایرانیِ باکیفیت و تازه از جمله برنج نیم دانه را ، بهصورت مستقیم از مزارع کشور تهیه کرده و شما با اعتماد به اعتبار آن میتوانید خریدی امن و به صرفه داشته باشید.
قبل از خرید برنج نیم دانه لازم است به خوبی این نوع برنج را بشناسید، از همین رو پیشنهاد می کنیم تا انتهای مقاله را با دقت و حوصله مطالعه کنید:
برنج نیم دانه چیست؟ چه کاربرد هایی دارد؟
می خواهید بدانید منظور از برنج نیم دانه چیست؟همان طور که گفتیم برنج نیم دانه، برنج هایی هستند که طیِ فرآوری شکسته شده اند و از نظر کیفیت، عطر و طعم، هیچ تفاوتی با برنج سالم ندارد. تنها چیزی که برنج نیم دانه را از برنج سالم متفاوت می کند، شکل ظاهری آن است.
شکسته شدن برنج در فرآیند شالیکوبی، یک اتفاق بسیار مرسوم و متداول است، شما حتی گاهی در کیسه های برنج سالم هم می توانید مقداری برنج نیم دانه پیدا کنید.
ناگفته نماند که طعم، عطر و کیفیت برنج نیم دانه به طور مستقیم به برنج سالمی بستگی دارد که از آن به دست آمده است و از آن جایی که برنج نیم دانه برای تهیه غذاهایی مثل فرنی، شله زرد و شیربرنج مناسب است، معمولا فروشندگان برنج نیم دانه را به صورت جداگانه و البته با قیمت پایین تر به فروش می رسانند.
برنج نیم دانه ظاهر یکدست و درشتی ندارد، به همین علت در مجالس و مهمانیها استفاده نمیشود؛ اما در مواردی که ظاهر برنج اهمیتی ندارد، میتوانید با استفاده از برنج نیم دانه در هزینههای خود صرفهجویی کنید.
موارد مصرف و کاربرد برنج نیم دانه ایرانی که شاید شما از آن ها اطلاعی نداشته باشید، عبارت است از:
- پخت شله زرد
- پخت سوپ و آش
- برنج کته
- تهیه دمپخت
- پخت استانبولی
- تهیه شیر برنج
و..
ناگفته نماند که بعضی از افراد برای مهمانی های خودمانیتر برنج نیم دانه را با برنجِ سالم مخلوط کرده و از مهمانان پذیرایی می کنند. این اقدام یک راهکارِ اقتصادی برای آن دسته افرادیست که توان خرید برنج کامل را در این شرایط اقتصادی ندارند.

برنج نیم دانه چیست؟ ( معرفی انواع آن، کاربرد تا طرز پخت )
انواع برنج نیم دانه
انواع برنج نیم دانه را می توان بر اساس دو معیار اصلی دسته بندی کرد که ما در ادامه به آن می پردازیم:
انواع برنج نیمدانه بر اساس نوع برنج اولیه:
از شکستگی انواعِ برنج های مرغوب ایرانی، انواع برنج نیم دانه به دست می آید، مانند نیم دانه ی طارم، هاشمی، صدری، فجر و …
این نوع نیم دانه ها عطر و طعم همان برنج اصلی خود را دارند و بسته به نوع برنج اولیه، کیفیت متفاوتی می توانند داشته باشند. برای مثال، نیم دانه برنج هاشمی معطر از کیفیت بالایی برخوردار است.
انواع برنج نیمدانه بر اساس اندازه دانه های شکسته:
انواع برنج نیمدانه بر اساس اندازه دانه های شکسته نیز شامل نیم دانه ی درشت یا همان اصطلاحِ لاشه می شود. دانه های شکسته در این نوع، نسبتاً بزرگ بوده و معمولاً به دو یا سه قسمت تقسیم شده اند. این نیمدانه ها اگر به درستی پخته شوند، ظاهری نزدیک به برنج کامل دارند و برای مصرف روزانه مناسب است. در برخی مناطق به این نیم دانه ها دو نیم نیز می گویند.
نیم دانه متوسط یا چهارپاره نوع دیگر از انواع نیمدانه است که دانه ها در این نوع به چهار قسمت تقسیم شده اند و از نیم دانه درشت ریزتر هستند. پاک کردن این نوع ممکن است کمی دشوارتر باشد.
در نهایت نوعِ آخرِ برنج نیم دانه نیم دانه ریز است که شامل کوچکترین قطعات شکسته برنج است. به دلیل اندازه ریز، معمولاً برای تهیه آرد برنج، غذای کودک، سوپ، آش و یا خوراک دام و طیور استفاده می شود.
ویژگی های بهترین برنج نیم دانه
برنج نیم دانه عالی و با کیفیت یا بهترین برنج نیم دانه دارای یک سری ویژگیها است. ما این قسمت از مقاله را به بررسی این ویژگی ها اختصاص داده ایم:
- برنج نیم دانه ی مرغوب عطر و طعمی مشابه با برنج سالم از همان نوع را دارد. به عنوان مثال، برنج نیم دانه طارم باید عطر مخصوص برنج طارم را دارا باشد.
- دانههای برنج نیم دانه باکیفیت باید تا حد امکان یکدست و بدون خردههای بسیار ریز یا آرد برنج زیاد باشد. وجود مقدار کمی دانههای سالم نیز در آن دیده میشود.
- رنگ نیمدانه ی مرغوب نباید کدر، تیره یا زرد باشد. چراکه رنگ روشن نشاندهنده تازگی و کیفیت مناسب است.
- بهترین برنج نیم دانه نباید بوی ماندگی، کپک زدگی یا هرگونه بوی نامطبوع دیگری داشته باشد. بوی آن باید ملایم و تازه باشد.
- نیمدانه ی باکیفیت عاری از هرگونه سنگریزه، خاک، مواد خارجی و آفات میباشد.
- بهترین برنج نیم دانه در بسته بندی بهداشتی و استاندارد عرضه میشود که از نفوذ رطوبت و آلودگی جلوگیری کند.
- بهتر است منشاء و نوع نیمدانه مانند طارم، هاشمی، فجر و غیره روی بسته بندی مشخص شده باشد.
- با توجه به اینکه برنج نیم دانه، دانههای شکسته برنج سالم است، معمولاً قیمت پایینتری نسبت به برنج کامل دارد. با این حال، کیفیت آن نباید به طور چشمگیری پایین باشد.
بنابراین شما برای تشخیص بهترین برنج نیم دانه قبل از خرید، مقداری از برنج را بو کنید. بوی مطبوع نشاندهنده کیفیت خوب است. همچنین به رنگ و یکدستی دانهها دقت کنید. وجود دانههای شکسته زیاد یا رنگ کدر میتواند نشانه کیفیت پایین باشد.
دقت کنید برنج نباید بیش از حد نرم یا خیس باشد. لمس آن باید حس خشکی و تازگی را القا کند.
با توجه به این ویژگیها میتوانید بهترین برنج نیم دانه را انتخاب کنید که برای مصارف مختلف مانند آش، شله زرد، سوپ و حتی پخت پلو مناسب باشد.

برنج نیم دانه چیست؟ ( معرفی انواع آن، کاربرد تا طرز پخت )
خواص و ارزش غذایی برنج نیم دانه
برنج نیم دانه، با وجود اندازه کوچکتر، همان خواص و ارزش غذایی برنج سالم را داراست. پس میتواند برای افراد مختلف فواید متعددی داشته باشد که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد:
- به دلیل داشتن کربوهیدرات بالا، منبع خوبی برای تامین انرژی مورد نیاز بدن است.
- فیبر موجود در آن به سلامت دستگاه گوارش کمک کرده و هضم آن نسبت به برنج کامل ممکن است آسانتر باشد.
- حاوی ویتامینهای گروه B است که برای عملکرد صحیح سیستم عصبی ضروری هستند.
- برای افرادی که به بیماری سلیاک یا حساسیت به گلوتن مبتلا هستند، گزینه مناسبی است.
- پتاسیم موجود در آن میتواند به تنظیم فشار خون کمک کند.
- به دلیل هضم آسانتر، میتواند برای سالمندانی که ممکن است مشکلات گوارشی داشته باشند، مناسبتر باشد.
- دانههای کوچکتر آن ممکن است برای خوردن راحتتر باشد و به دلیل هضم آسان، برای غذای کودکان نیز مناسب است.
- برنج نیم دانه نیز به دلیل داشتن نشاسته و سایر مواد مغذی همچون برنج سالم مانع آلزایمر، کم خونی، ریزش مو و… میگردد.
- بافت نرمتر برنج نیم دانه پخته شده میتواند برای افرادی که در جویدن غذا مشکل دارند، مناسب باشد.
تفاوت برنج نیم دانه با برنج کامل
برنج نیم دانه، همان ریز شده ی برنج کامل می باشد؛ فقط در هنگام مراحل سفید کاری در کارخانه شالیکوبی، یکسری از دانههای آن به دلیل مقاومت پایین، به دو یا چند قسمت تقسیم میشوند.
تاجران و مراکز فروش برنج این دانهها را هم جمع آوری کرده و به صورت جداگانه میفروشند. تنها تفاوت بین برنج نیمه دانه با برنج کامل و سالم، در اندازه دانه های آنهاست.
برای مثال عطر دانه سالم برنج هاشمی با عطر برنج نیم دانه هاشمی هیچ تفاوتی ندارد.
البته همین تفاوت در اندازه دانه ها، باعث شده که قیمت برنج نیم دانه، کمتر از برنج دانه کامل باشد. دقیقا برای همین است که برنج های نیم دانه، یکی از بهترین گزینه ها برای مصارف روزانه هستند. چون مثلا شما با خرید برنج نیم دانه هاشمی، تمامی ویژگیهای دانه سالم برنج هاشم ی را با قیمت کمتر به دست میآورید.
متاسفانه هنوز هم خیلی از مردم، فکر میکنند که برنجهای نیم دانه، فقط برای پر کردن شکم پرندگانی مثل مرغ و خروسها استفاده میشود. در صورتیکه برنجهای نیم دانه، یک برنج سالم و سرشار از ویتامین و پروتئین هستند و به مانند دیگر انواع برنج ها، میتوانند برای بدن شما مفید باشند.
فرق بین برنج نیم دانه با برنج لاشه
برنج نیم دانه و برنج لاشه هر دو از انواع برنج های شکسته هستند که در فرآیند تولید و فرآوری برنج به وجود می آیند. تفاوت اصلی بین این دو نوع برنج در اندازه دانههای آنها است.
در واقع برنج نیم دانه به دانه های برنجی گفته می شود که اندازه آن ها تقریباً نصف اندازه دانه کامل برنج یا کمی کوچکتر از آن است و درصد برنج سالم در آن بسیار کم است. همان گونه که در قسمت های قبلل نیز گفته ایم از نمیدانه معمولاً برای تهیه غذاهایی مانند آش، سوپ، شله زرد، فرنی و همچنین پودر برنج استفاده میشود. لازم به ذکر است که قیمت نیمدانه معمولاً از برنج لاشه ارزان تر است.
اما برنج لاشه به دانه های برنجی گفته می شود که اندازه آنها بزرگتر از نیم دانه و کوچکتر از دانه کامل برنج است. معمولاً اندازه آنها حدود دو سوم اندازه دانه سالم برنج است و ممکن است مقدار کمی برنج سالم و قد کوتاه نیز در آن وجود داشته باشد.
برنج لاشه برای مصارف روزانه و تهیه انواع پلو و کته مناسب است، اما برای مهمانیها و مجالس معمولاً استفاده نمی شود.
در نهایت قیمت برنج لاشه معمولاً از برنج نیمدانه گران تر و از برنج سالم ارزان تر است.
به طور خلاصه، فرق اصلی بین برنج نیم دانه با برنج لاشه در اندازه دانهها است. برنج لاشه دانههای درشتتری نسبت به برنج نیم دانه دارد. هر دو نوع برنج از نظر عطر و طعم مشابه برنج سالم هستند و بسته به نوع مصرف و بودجه میتوان از آنها استفاده کرد.
مزایا خرید برنج نیم دانه
خرید برنج نیم دانه مزایای قابل توجهی دارد که به طور خلاصه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مهمترین مزیت خرید برنج نیم دانه، قیمت پایینتر آن در مقایسه با برنج سالم است. این اختلاف قیمت میتواند در سبد هزینه خانوار صرفهجویی قابل توجهی ایجاد کند، به ویژه برای خانوادههای پرجمعیت یا افرادی که مصرف برنج بالایی دارند.
- با توجه به قیمت پایینترِ نیمدانه، شما میتوانید مقدار بیشتری برنج نیم دانه را با همان بودجهای که برای خرید برنج سالم در نظر گرفتهاید، تهیه کنید. این امر میتواند به ذخیرهسازی بیشتر و اطمینان از دسترسی به برنج در طولانیمدت کمک کند.
- خرید برنج نیم دانه نوعی استفاده بهینه از محصول برنج است. دانههای شکسته که در فرآیند تولید به وجود میآیند، به جای اینکه دور ریخته شوند، به عنوان یک محصول با ارزش غذایی و قیمت مناسب به مصرف میرسند. این امر به کاهش ضایعات مواد غذایی در سطح کلان نیز کمک میکند.
- برای تهیه غذاهایی مانند آش، سوپ، شله زرد و فرنی که نیاز به دانههای سالم و یکدست ندارند، خرید برنج نیم دانه یک انتخاب اقتصادی و منطقی است. شما هزینه اضافی برای خرید برنج سالم برای این مصارف پرداخت نمیکنید.
- با خرید برنج نیمدانه، شما به گردش اقتصادی صنعت برنج کمک میکنید و از کشاورزان و تولیدکنندگانی که این محصول را عرضه میکنند، حمایت مینمایید. این امر به پایداری تولید برنج در کشور نیز کمک میکند.
به طور کلی، خرید برنج نیم دانه یک انتخاب هوشمندانه از نظر اقتصادی است که به شما امکان میدهد با هزینه کمتر، از ارزش غذایی برنج بهرهمند شوید و در عین حال به اقتصاد خانوار و صنعت برنج نیز کمک کنید.

برنج نیم دانه چیست؟ ( معرفی انواع آن، کاربرد تا طرز پخت )
قیمت و خرید برنج نیم دانه
در خصوص قیمت و خرید برنج نیم دانه باید بگوییم که عوامل متعددی بر قیمت برنج نیم دانه تأثیرگذار هستند. ما در ادامه چند مورد از عوامل مهم و اساسی را مورد بررسی قرار می دهیم:
در درجه اول قیمت برنج نیم دانه به طور مستقیم به قیمت برنج سالم که از آن به دست آمده بستگی دارد. برای مثال، نیمدانه برنجهای مرغوب و معطر مانند هاشمی و طارم معمولاً قیمت بالاتری نسبت به نیمدانه برنجهای پرمحصول مانند فجر و شیرودی دارند. هرچه هم کیفیت برنج از نظر عطر، طعم، یکدستی و تازگی سالم بالاتر باشد نیمدانه حاصل از آن نیز معمولاً کیفیت بهتری خواهد داشت و در نتیجه قیمت بالاتری خواهد داشت.
علاوه بر آن هرچه درصد دانههای شکسته در یک بار برنج بیشتر باشد، قیمت آن به عنوان نیم دانه پایینتر خواهد بود. نیمدانه ای که شامل قطعات بزرگتری از دانه باشد، معمولاً گرانتر از نیمدانهای است که شامل دانههای ریزتر باشد. اگر هم در میان نیمدانه ها مقدار قابل توجهی دانههای سالم و قد کوتاه نیز وجود داشته باشد قیمت آن میتواند متفاوت باشد.
هرچه اندازهی قطعات نیمدانه یکنواختتر باشد، ممکن است قیمت آن کمی بالاتر باشد، زیرا نشاندهنده فرآوری دقیقتر است.
از آنجا که برنج تولید شده در مناطق مختلف ایران دارای عطر و طعم متفاوتی است. نیمدانه حاصل از برنج مناطق مرغوبتر ممکن است قیمت بالاتری داشته باشد.
همچنین در فصل برداشت برنج، به دلیل افزایش عرضه، قیمت برنج نیمدانه ممکن است کاهش یابد و میزان تقاضا برای برنج نیم دانه در بازار نیز بر قیمت آن تأثیرگذار است. اگر تقاضا زیاد باشد، قیمت ممکن است افزایش یابد.
به طور خلاصه، قیمت برنج نیمدانه تحت تأثیر ترکیبی از عوامل مربوط به کیفیت برنج اولیه، میزان شکستگی، شرایط بازار، هزینههای تولید و توزیع و عوامل اقتصادی کلان قرار دارد.
برای اطلاع دقیق از قیمت روز انواع برنج نیم دانه ، توصیه میشود به صفحه فروشگاه برنج پاینده مراجعه کنید.
برای اطمینان از کیفیت و اصالت برنج نیم دانه و جلوگیری از خرید محصولات نامرغوب یا مخلوط با انواع ارزانتر، خرید از فروشگاههای معتبر با سابقه و دارای مجوز توصیه میشود. با خرید برنج نیم دانه مرغوب از فروشگاه برنج پاینده ، از کیفیت و اصالت محصول خود مطمئن باشید. ما به شما برنجی ارائه میدهیم که مستقیم از مزارع به دستتان میرسد.
طرز پخت برنج های نیم دانه
پخت برنج نیم دانه تفاوت چندانی با پخت برنج کامل ندارد، اما به دلیل اندازه کوچکتر دانهها، نیاز به توجه به چند نکته دارد تا از شفته شدن آن جلوگیری شود.
در اینجا روشهای پخت کته و آبکش برای برنج نیمدانه شرح داده شده است:

برنج نیم دانه چیست؟ ( معرفی انواع آن، کاربرد تا طرز پخت )
روش پخت کته، برای برنج نیمدانه:
- ابتدا برنج نیم دانه را چند بار با آب ولرم بشویید تا آب آن زلال شود. برنج نیمدانه معمولاً نیازی به خیساندن طولانی مدت ندارد. در صورت تمایل میتوانید آن را حدود نیم ساعت تا یک ساعت در آب ولرم خیس کنید. این کار به پخت یکنواختتر کمک میکند.
- مقدار آب برای پخت کته با برنج نی مدانه کمی کمتر از برنج کامل در نظر بگیرید. به ازای هر پیمانه برنج، حدود 1 تا 1.25 پیمانه آب استفاده کنید. اگر هم قبلاً برنج را خیساندهاید، مقدار آب را کمی کمتر در نظر بگیرید.
- برنج و آب را به همراه کمی نمک و روغن (اختیاری) در قابلمه بریزید، روی حرارت متوسط قرار دهید تا آب به جوش آید. وقتی آب شروع به کم شدن کرد و سطح برنج سوراخسوراخ شد، حرارت را بسیار کم کنید و درب قابلمه را بگذارید.
- اجازه دهید برنج حدود 30 تا 45 دقیقه با حرارت ملایم دم بکشد تا کاملاً پخته و نرم شود. زمان دقیق بستگی به نوع و تازگی برنج دارد.
- پس از خاموش کردن حرارت، اجازه دهید برنج 5 تا 10 دقیقه در قابلمه بماند و سپس آن را سرو کنید.
روش پخت آبکش برای برنج نیم دانه:
- برنج نیم دانه را چند بار با آب ولرم بشویید تا آب آن زلال شود. سپس آن را حدود نیم ساعت تا یک ساعت در آب ولرم و کمی نمک خیس کنید. این کار باعث میشود دانهها کمی نرمتر شده و در هنگام جوشیدن کمتر خرد شوند.
- در یک قابلمه بزرگ آب بریزید و روی حرارت زیاد قرار دهید تا به جوش آید. به ازای هر پیمانه برنج، حدود 5 تا 6 پیمانه آب در نظر بگیرید. کمی نمک نیز به آب جوش اضافه کنید.
- آب برنج خیسانده شده را خالی کنید و برنج را به آب جوش اضافه کنید و اجازه دهید برنج حدود 5 تا 8 دقیقه در آب جوش بجوشد. البته زمان دقیق بستگی به نوع و کیفیت برنج دارد. هدف این است که سطح برنج نرم شود ولی مغز آن هنوز کمی سفت باشد.
- حالا برنج را در آبکش بریزید و با آب ولرم یک بار آبکشی کنید تا نشاسته اضافی آن گرفته شود و فرآیند پخت متوقف شود.
- قابلمه را بشویید و کمی روغن در آن بریزید. در صورت تمایل میتوانید از تهدیگ نان یا سیبزمینی استفاده کنید. برنج آبکش شده را به آرامی در قابلمه بریزید و آن را به صورت تپه در وسط قابلمه جمع کنید.
- حالا درب قابلمه را با دمکنی بپوشانید و روی حرارت ملایم قرار دهید تا برنج حدود 30 تا 45 دقیقه دم بکشد و کاملاً نرم شود.
سخن پایانی
در مجموع، برنج نیم دانه به عنوان یک جایگزین اقتصادی و در عین حال مغذی برای برنج کامل مطرح میشود. با وجود تفاوت ظاهری در اندازه دانهها، این نوع برنج از نظر ارزش غذایی دست کمی از برنج سالم ندارد و میتواند در تهیه بسیاری از غذاهای روزمره و دسرهای سنتی مورد استفاده قرار گیرد.
خرید برنج نیمدانه از فروشگاه پاینده ، ضمن تضمین کیفیت و اصالت کالا، به مدیریت هزینههای خانوار نیز کمک میکند.
شما با رعایت نکات کلیدی در پخت، میتوانید برنج نیمدانه را به روشهای مختلف کته و آبکش با طعم و بافت مطلوب تهیه و از مزایای آن بهرهمند شوید.
فروشگاه برنج پاینده با عرضه ی بهترین برنج نیم دانه و انواع برنج ایرانیِ باکیفیت و مرغوب به شما این اطمینان را میدهد که برنجی اصیل و خوشطعم در سفره ی خویش داشته باشید.